Zasiedzenie prawa własności jest rodzajem pierwotnego nabycia prawa własności (zarówno ruchomości jak i nieruchomości). Do zasiedzenia prawa własności dochodzi w wypadku, gdy osoba będąca samoistnym posiadaczem rzeczy (osoba, która posiada i włada daną rzeczą jak jej właściciel, ale jej właścicielem nie jest), włada daną rzeczą przez określony upływ czasu.
Wskazany okres władania rzeczą jest różny w zależności od tego jaka rzecz jest przedmiotem zasiedzenia (ruchomość czy nieruchomość) oraz czy posiadacz objął we władanie rzecz w dobrej czy złej wierze. Jeśli chodzi o ruchomości to ich nabycie poprzez zasiedzenie jest możliwe w przypadku, jeśli posiadacz rzeczy ruchomej włada rzeczą w dobrej wierze nieprzerwanie przez okres lat trzech. Oznacza to, że w przypadku ruchomości niedopuszczalne jest nabycie prawa jej własności poprzez zasiedzenie będąc w złej wierze (np. rzecz skradziona).
Z kolei w zakresie nabycia nieruchomości wskazania wymaga, iż nabycie prawa własności poprzez zasiedzenie następuje z upływem 20 lat od objęcia we władanie nieruchomości w dobrej wierze oraz 30 lat w przypadku objęcia władztwa nad rzeczą w złej wierze. W przypadku nieruchomości, inaczej niż w wypadku ruchomości, miarodajną chwilą dla ustalenia stanu dobrej lub złej wiary jest moment objęcia nieruchomości w posiadanie. Oznacza to, że późniejsze zmiany świadomości posiadacza nieruchomości pozostają bez wpływu na ocenę dobrej bądź złej wiary.
Odnośnie do ustalenia czy w danych okolicznościach sprawy objęcie władztwa nad rzeczą nastąpiło w dobrej bądź złej wierze kluczowe jest ustalenie, iż posiadaczem w złej wierze będzie osoba, która włada daną nieruchomością będąca świadoma, że nie jest jej właścicielem lub nie ma prawa do jej posiadania oraz nie ma podstaw do usprawiedliwienia tej władzy, a wciąż ją zajmuje lub korzysta z danej nieruchomości.
Z koeli zasiedzenie w dobrej wierze polega na władaniu daną nieruchomością jak posiadacz samoistny, czyli właściciel, nie będąc świadomym, że nie jest się jej właścicielem.
W trakcie biegu terminu zasiedzenia może dojść do przeniesienia posiadania. Aktualnie obowiązujące przepisy pozwalają nowemu posiadaczowi doliczyć przy obliczaniu terminu zasiedzenia czas posiadania poprzednika. Zasada ta znajduje zastosowanie zarówno do nieruchomości, jak i rzeczy ruchomych. Nowy posiadacz może doliczyć zarówno czas posiadania swego bezpośredniego poprzednika, jak i wcześniejszego posiadacza, jeżeli takie uprawnienie przysługiwało temu pierwszemu. Przy czym wskazania wymaga, iż w sytuacji, gdy posiadacz nieruchomości, sam pozostający w dobrej wierze, nabył posiadanie od posiadacza w złej wierze i zamierza doliczyć czas jego posiadania, termin zasiedzenia ulega wydłużeniu do 30 lat.
Wskazania wymaga jednak, iż wspomniane terminy zasiedzenia (20 i 30 lat) dotyczą tylko tych terminów, których bieg nie zakończył się przed dniem 1 października 1990 roku. Przed tą datą obowiązywały bowiem skrócone terminy zasiedzenia – wynoszące odpowiednio 10 lat (dla dobrej wiary) oraz 20 lat (dla złej wiary). Jeśli natomiast bieg terminu zasiedzenia rozpoczął się przed dniem 1 października 1990 roku i do tego dnia się nie zakończył terminy zasiedzenia ulegają odpowiedniemu wydłużeniu.
Przedstawione w niniejszym wpisie informacje o zasiedzeniu stanowią jedynie wycinek okoliczności istotnych do udowodnienia podczas postępowania o stwierdzenie zasiedzenia. Powyższa kategoria spraw jest skomplikowana i wymaga sporo wysiłku w zakresie wykazania spełnienia się ustawowych przesłanek. Właściciel nieruchomości, przeciwko któremu biegnie zasiedzenie z pewnością będzie zaciekle się bronił przed utratą prawa własności nieruchomości. W związku z tym zachęcam do skorzystania z pomocy prawnika, który pomoże ocenić daną sytuację prawną i skonstruować odpowiednio sformułowany wniosek.
