W wyroku z dnia 15 czerwca 2023 roku – wydanym w sprawie C-520/21 TSUE stwierdził, iż bankom nie należy się od kredytobiorców żadna oplata związana z korzystaniem przez kredytobiorców z kwotą udostępnionego kapitału kredytu lub jego waloryzacją.
Wydane przez TSUE orzeczenie jest o tyle istotne, iż do tej pory sektor bankowy starał się zniechęcać kredytobiorców do dochodzenia roszczeń związanych z nieważnymi umowami dotyczącymi kredytów frankowych, powołując się na konieczność zapłaty przez kredytobiorcę – w razie unieważnienia umowy kredytu frankowego – dodatkowej kwoty, liczonej częstokroć w setkach tysięcy złotych.
Opisany powyżej proceder zniechęcania kredytobiorców, polegał na przyjęciu przez banki założenia – całkowicie błędnego jak wynika z orzeczenia TSUE – iż w razie stwierdzenia przez sąd nieważności umowy kredytu, kredytobiorca powinien zapłacić bankowi kwotę stanowiąca rekompensatę z tyt. bezumownego korzystania z kapitału kredytu udostępnionego przez bank.
Banki tym samym próbowały rekompensować utratę zysków z odsetek, które osiągnęłyby, gdyby umowa kredytu nie została uznana przez sąd za nieważną. TSUE stwierdził, że przyznanie bankom prawa do takiego wynagrodzenia, stanowiłoby zachętę do łamania przez nie prawa i niweczyłoby ochronę konsumencką przewidzianą przepisami dyrektywy 93/13.
W wyroku jednoznacznie wskazano, że zapisy unijnej dyrektywy konsumenckiej (mowa tutaj o art. 6. ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13) stoją na przeszkodzie temu, aby bank miał prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot wypłaconego kapitału oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę. Oznacza to, że banki nie będą mogli domagać się wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału.
Druga kwestia poruszona w w/w. wyroku TSUE jest równie istotna – dotyczy ona bowiem prawa kredytobiorców do żądania wynagrodzenia za korzystanie przez bank z ich środków.
Przy czym zaznaczenia wymaga, iż zgodnie z wyrokiem TSUE to sąd danego państwa członkowskiego będzie musiał samodzielnie rozstrzygnąć (na podstawie przepisów prawa krajowego), czy kredytobiorcom po unieważnieniu umowy przysługuje wynagrodzenie za korzystanie przez bank z ich środków. Co prawda samo prawo unijne nie stoi na przeszkodzie, by konsumenci wysuwali takie roszczenia – jednakże podstawy do skutecznego wystąpienia z takim roszczeniem należy również poszukiwać w przepisach prawa krajowego.